Nhân sâm Bắc Mỹ dưới góc nhìn của Đông y và Tây y

Nhân sâm Bắc Mỹ (hay nhân sâm Canada) có tên khoa học là Panax quinquefolium, là một trong bảy trăm loài thực vật thuộc họ Araliaceae. Họ Araliaceae được chia thành bảy mươi chi, một trong số đó là họ nhân sâm. Lần lượt có ít nhất năm loài nhân sâm; hai loài có nguồn gốc từ Bắc Mỹ và ba loài có nguồn gốc từ châu Á. Trong số năm loài này, chỉ có hai loài được biết đến với các đặc tính chữa bệnh đặc biệt, Panax quinquefolium, được gọi là nhân sâm Bắc Mỹ, và Panax ginseng được gọi là nhân sâm Châu Á. Hai loài nhân sâm này trông khá giống nhau và có thành phần các hợp chất hóa học tương tự nhau đó là thành phần ginsenosides.

Vài nét về lịch sử của nhân sâm

-    Nhân sâm Châu Á:  

Nhân sâm Châu Á được phát hiện cách đây hơn 5000 năm ở vùng núi Mãn Châu, Trung Quốc. Ban đầu được sử dụng làm thực phẩm, nó nhanh chóng được tôn sùng vì sức mạnh mang lại sự trẻ hóa và hình dạng con người của nó đã trở thành một biểu tượng mạnh mẽ của sự hòa hợp trên trái đất. Đến thế kỷ thứ ba sau Công nguyên. Nhu cầu về nhân sâm của Trung Quốc đã tạo ra thương mại quốc tế cho phép Hàn Quốc có được lụa và thuốc của Trung Quốc để đổi lấy nhân sâm hoang dã. Đến những năm 1900, nhu cầu về nhân sâm đã vượt xa nguồn cung tự nhiên sẵn có và Hàn Quốc bắt đầu trồng nhân sâm thương mại cho đến ngày nay.

Nhân sâm Bắc Mỹ mọc hoang dã ở Canada

-    Nhân sâm Bắc Mỹ: 

Việc thu hoạch nhân sâm Bắc Mỹ vì mục đích thương mại bắt đầu ở Canada vào năm 1716 sau khi một linh mục Dòng Tên nghe nói về loại củ này được người Trung Quốc sử dụng và được coi trọng. Lý giải rằng môi trường của Canada thuộc Pháp gần giống với vùng Mãn Châu, ông bắt đầu tìm kiếm các loại tương tự như loại thảo mộc kỳ diệu này mọc trong các khu rừng gỗ cứng của Canada và sau ba tháng tìm kiếm, ông phát hiện ra nhân sâm Bắc Mỹ mọc gần Montreal. Do đó, bắt đầu xuất khẩu nhân sâm mạnh mẽ từ Canada sang Trung Quốc, nơi nhân sâm Bắc Mỹ nhanh chóng trở thành nhu cầu được săn đón. Không lâu sau, một số vùng ở Bắc Mỹ như New England, New York, Massachusetts và Vermont cũng đã phát hiện nhân sâm hoang dã và nhiều người Mỹ đã kiếm được nhiều tiền từ việc buôn bán nhân sâm.

Tuy nhiên, đến cuối thế kỷ 19, rễ cây dại gần như tuyệt chủng ở Bắc Mỹ do bị khai thác quá mức và môi trường sống tự nhiên bị phá hủy. Tại thời điểm này, nông dân bắt đầu trồng loại cây này và sau nhiều lần thất bại, những vụ thu hoạch nhân sâm đầu tiên đã được đưa ra thị trường. Từ năm 1880 đến năm 1960, việc buôn bán nhân sâm trải qua nhiều thăng trầm vì những lý do đa dạng như bệnh dịch và các cuộc chiến tranh thế giới nhưng từ những năm 1960, việc buôn bán nhân sâm Bắc Mỹ đã phát triển ổn định.

Trong những năm 1990, nhiều người dân ở Bắc Mỹ đã hiểu biết về những đặc tính chữa bệnh tuyệt vời và đa dạng của nhân sâm, ngoài việc buôn bán vẫn phát triển mạnh mẽ với Trung Quốc, có một thị trường nội địa khá lớn cho củ nhân sâm.

Nhân sâm Bắc Mỹ dưới góc nhìn của Đông Y và Tây Y

Trong những năm gần đây văn hóa phương Tây ngày càng quan tâm đến các khía cạnh của văn hóa và y học phương đông. Cùng với việc áp dụng các phương pháp y học phương Đông như châm cứu và chẩn đoán, Tây y đã bị thu hút bởi tác dụng chữa bệnh của rễ nhân sâm. Nó được coi như một liều thuốc bổ để tăng cường sinh lực, tăng sức chịu đựng và tăng cường sức đề kháng đối với những căng thẳng về tâm lý và thể chất trong cuộc sống hiện đại. Khả năng chữa bệnh của nhân sâm là duy nhất do cách chúng ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể. 

Theo học thuyết cổ đại của Trung Quốc, một bộ phận thực vật giống bộ phận cơ thể người sẽ có giá trị chữa bệnh ở vị trí đó. Rễ nhân sâm giống như toàn bộ hình dạng của con người cho thấy công dụng của nó như một sự phục hồi hài hòa cho toàn bộ cơ thể. Sự hòa hợp này được thể hiện như triết lý âm dương của người Trung Quốc, được coi là điều cần thiết để có một cơ thể khỏe mạnh và một tinh thần bình yên.

Trồng nhân sâm ở Canada

Y học phương Tây đánh giá hiệu quả của nhân sâm theo một cách khác nhau nhưng bổ sung cho nền tảng của Đông Y. Các thành phần hoạt tính trong nhân sâm là các carbohydrate phức hợp được gọi là saponin hoặc ginsenosides. Các ginsenoside được chia thành nhiều nhóm và mỗi nhóm này lại có những tác động riêng biệt. Ví dụ như một loại ginsenoside cụ thể kích thích hệ thần kinh trung ương, một loại ginsenoside khác có thể làm an thần hệ thần kinh trung ương. Các ginsenoside khác tạo ra các tác dụng khác nhau như cân bằng quá trình trao đổi chất, giảm lượng đường trong máu, cải thiện độ săn chắc của cơ bắp, kích thích hệ thống nội tiết và duy trì mức độ hormone thích hợp trong cơ thể... Nghiên cứu của Tây Y về nhân sâm còn chỉ ra rằng nhân sâm có hiệu quả trong việc duy trì và khôi phục khả năng hoạt động của tế bào vì vậy nhân sâm có thể làm giảm một số triệu chứng về tuổi già.

Mặc dù các nghiên cứu về tác dụng của nhân sâm vẫn đang được tiến hành, nhưng chúng ta có thể đưa ra một số kết luận chính về công dụng của loài này như sau:

- Nhân sâm giúp tăng cường hoạt động thể chất và tinh thần đặc biệt là ở những người mệt mỏi hoặc yếu.

- Nhân sâm bảo vệ cơ thể con người khỏi tác động của tình trạng mệt mỏi về thể chất kéo dài.

- Nhân sâm hoạt động như một chất kích thích tinh thần mà không có tác dụng phụ giống như các chất kích thích khác.

- Nhân sâm kích thích các tuyến nội tiết, bao gồm cả việc tăng cường chức năng tình dục.

REVIVA CANADA